Relacja ze szkolenia z Maggie Johnson "Dzieci, które potrafią mówić, ale tego nie robią... Mutyzm wybiórczy - istota i metody terapii." Patronat Honorowy Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak » Mutyzm wybiórczy

Spotkanie z Maggie Johnson już za nami. Było wspaniale!!!

Wielu uczestników przybyło do Centrum Konferencyjnego Zielna bardzo wcześnie, nie mogliśmy się wprost doczekać, kiedy się zacznie szkolenie. Identyfikatory, materiały drukowane oraz słuchawki do odbioru tłumaczenia, dzięki zaangażowaniu naszych wspaniałych Dziewczyn z recepcji zostały rozdane szybko i sprawnie, wszyscy mogli zająć miejsca w sali. Powitała nas Elżbieta Falkowska – Prezes Stowarzyszenia „Polskie Towarzystwo Mutyzmu Wybiórczego”, które było organizatorem wydarzenia.

Punktualnie o godz. 9:00 wykład wprowadzający przedstawiła dr Agata Biernacka-Bazyluk (specjalista psychiatra, specjalista psychiatra dzieci i młodzieży). Mieliśmy okazję zrozumieć jaki jest mechanizm powstawania fobii, kiedy lęk wykracza poza normy rozwojowe i jakie są tego objawy. Pani doktor podkreśliła również, że specjalista, który diagnozuje mutyzm wybiórczy, jednocześnie powinien postawić, zgodnie z najnowszą klasyfikacją zaburzeń psychicznych także rozpoznanie zaburzeń lękowych (w DSM V mutyzm wybiórczy znalazł się w grupie zaburzeń lękowych). Bardzo ważne jest zwrócenie uwagi na to, że mutyzm wybiórczy nie jest zaburzeniem mowy w sensie ekspresji i rozumienia (dzieci dwujęzyczne, które mają mw, świetnie posługują się zarówno językiem ojczystym, jak i językiem kraju, w którym przebywają); jednocześnie dziecko, które ma zdiagnozowany mutyzm wybiórczy, może mieć wadę wymowy, np. reranie. Istotne jest, aby specjaliści, do których trafiają dzieci w celu dokonania diagnozy mutyzmu wybiórczego mieli świadomość jak ważna jest wczesna interwencja, ponieważ brak odpowiednich działań zagrożony jest ryzykiem długofalowego leczenia fobii społecznej, depresji, z punktu widzenia ekonomii społecznej jest to bardzo kosztowne, a odpowiednio zaplanowana i wdrożona terapia generuje spore oszczędności. W leczeniu dzieci zasadą jest, że nie włącza się leków (jest to ostateczność, kiedy poziom lęku jest tak wysoki, że ogranicza możliwość funkcjonowania dziecka), podstawą jest skuteczna terapia poznawczo-behawioralna. Na koniec Pani doktor podkreśliła jak ważna jest troska i czas na budowę więzi z lękowym dzieckiem, ponieważ dobre więzi zwiększają poczucie bezpieczeństwa!

Zagadnienia związane z terapią były podstawą bloku szkoleniowego prowadzonego przez Maggie Johnson (Fellow of the Royal College of Speech and Language Therapists). Maggie zwróciła uwagę na to, że nie każde ciche dziecko ma mutyzm wybiórczy, ale jeśli nie jesteśmy pewni, możemy każde zlęknione dziecko, które niechętnie mówi, traktować jak dziecko z mutyzmem wybiórczym (przymus mówienia może wywołać uczucie dyskomfortu i stres, który przerodzi się w mw). Na początek mieliśmy okazję zapoznać się z czynnikami sprzyjającymi rozwojowi mutyzmu wybiórczego. Przez analogię do lęku przed ciemnością Maggie Johnson wyjaśniła jak pracować nad lękiem przed mówieniem. Co ważne, aby praca nad jakimkolwiek lękiem była skuteczna, w pierwszej kolejności należy skupić się nad eliminacją czynników podtrzymujących. W przypadku mw należy przede wszystkim usunąć nacisk na mówienie, wspierać uczestniczenie dziecka w czynnościach wymagających mówienia (np. przez przyjazne komentowanie), nie pozwalać na unikanie. Dziecku powinno być wytłumaczone co się z nim dzieje, musimy je zapewnić o naszej pomocy, o tym, że zrobimy wszystko, by ten lęk sobie poszedł. (Uwaga! Nie oznajmiamy dziecku, że pomożemy mu mówić! To może wywołać w dziecku kolejny lęk!). Następnie Maggie omówiła etapy interakcji jeden na jeden, jakich pomocy można używać, by uzyskać głos. Inscenizowała także scenki, dzięki którym mogliśmy zrozumieć w jaki sposób porozumiewać się z dzieckiem, które milczy w danej sytuacji. Poznaliśmy program małych kroków „sliding-in” – jak się do niego przygotować, jak zaplanować, jak monitorować postępy. Podczas wykładu była także chwila na pytania z sali, Maggie nie tylko mówiła dlaczego nasza reakcja na daną sytuację nie była prawidłowa, ale też tłumaczyła, podając konkretne wskazówki, jak należałoby ją następnym razem zmodyfikować. Czas biegł nieubłaganie, Maggie opowiadała tak ciekawie, że słuchać by jej można bez końca, wszyscy z zapartym tchem, w skupieniu pochłanialiśmy przekazywaną nam wiedzę – od specjalisty z wieloletnim doświadczeniem (Maggie pracuje z dziećmi z mw od drugiej połowy lat 70 XX w), ale przede wszystkim od cudownej osoby, dla której dobro dziecka to najwyższa wartość!

Na koniec szkolenia miała miejsce bardzo ważna chwila dla stowarzyszenia, Maggie Johnson zgodziła się zostać Członkiem Honorowym „Polskiego Towarzystwa Mutyzmu Wybiórczego”, co jest dla nas ogromnym zaszczytem i motywuje do wytężonej pracy na rzecz szerzenia świadomości o zaburzeniu w naszym kraju.

Członkiem Honorowym została także nasza Ania – Anna Strzelecka , mama, dzięki której wszystko się zaczęło i której chyba nikomu nie trzeba przedstawiać. Dziękujemy, że jesteś z nami Aniu!

Ps. Wyrazy uznania dla wszystkich Członków Stowarzyszenia PTMW, którzy przez kilka ostatnich tygodni pracowali nad przygotowaniem szkolenia, a także dla naszej dzielnej tłumaczki Joanny Głogowskiej, której słuchało się równie przyjemnie, co Maggie. Za tłumaczenia dodatkowych drukowanych materiałów odpowiadają: dr Marcin Szczerbiński, Monika Suchecka, Agnieszka Metzinger, Paulina Apolinarska-Bonifaczuk, Kamila Fijak z mężem, Małgorzata Batowska z koleżanką, Dorota Giemza i inni, którzy czytali wersje na brudno i nanosili poprawki. Miejcie proszę na uwadze, że nie są to tłumaczenia profesjonalne – nie jesteśmy zawodowcami, pracowaliśmy charytatywnie, ponieważ zależało nam na tym, by przekazać Wam jak najwięcej wiedzy, a z braku czasu nie wszystko udało się zlecić Asi. Jeden z materiałów został przygotowany dosłownie na chwilę przed drukiem, bardzo się staraliśmy, więc wybaczcie drobne potknięcia (literówki, czy spacje). Niech się Wam dobrze czyta i wprowadza w życie zdobyte informacje. Gorąco wszystkich zachęcam, zanim ukaże się przetłumaczona wersja Selective Mutism Resource Manual do korzystania z możliwości zakupu podręcznika w księgarniach internetowych w wersji oryginalnej – to skarbnica nie tylko wiedzy teoretycznej, ale i przykładów pracy nad mw z życia wziętych.